KHUTBAH JUMAT; BAHASA JAWA

Fungsi Syari’at

                Sedaya manungsa ing alam padhang menika temtu nggadhahi gegayuhan supados kahanan gesang menika ketingal endah, tertib, aman, lan harmonis. Pramila sedaya tiyang ing pundi papan panggenan ngawontenaken pinten-pinten peraturan ingkang kedah dipun taati wiwit lingkup RT, RW, Desa ngantos tingkat negari. Peraturan-peraturan kalawau menawi dipun leksanakaken kanthi dhasar ikhlas lan sadhar temtu badhe nuwuhaken swasana guyub lan nyaman ing dalem bebrayan. Kosok wangsulipun menawi dipun langgar utawi mboten dipun gubris, swasana gesang bakal bosah-baseh lan semrawut.

            Mekaten ugi Allah SWT nyiptakaken manungsa menika mboten dipun umbar. Jalaran manungsa gesang menika mboten namung mbetahaken kacekapan materi kemawon ananging ingkang langkung penting manungsa ugi betah swasana batin ingkang ayom, ayem, tentrem. Pramila wiwit jaman Nabi Adam As. ngantos dumugi Nabi Muhammad SAW, Allah SWT nurunaken syari’at kagem kawulanipun sanadyan mboten sami satunggal baka satunggalipun.

            Syari’at utawi Undang-undang Samawi menawi dipun penggalih estunipun kagem kemaslahatan gesang manungsa piyambak. Sebab Allah mboten gadhah pamrih menapa-menapa saking kawulanipun. Printah agami ingkang arupi shalat, siyam, zakat lsp estunipun mengku pinten-pinten hikmah ingkang sinimpen. Menawi kita saged ngleksanakaken printah-printahipun lan nebihi awisan-awisanipun temtu kita badhe ngraosaken lezatipun iman. Kosok wangsulipun menawi kita mbangkang dhateng syari’atipun kita mboten namung sengsara ting donya kemawon ananging ing akherat ugi bakal nandhang kacilakan.

            Sumangga kita gatosaken firman Allah SWT:

  

Ingkang jawinipun: “Elingana, namung kalawan dzikir marang Allah ati ira bakal tenterem.” (QS. Ar-Ra’d : 28)

Wonten ing ayat sanes dipun ngendikakaken:

Ingkang jawinipun: “Lan sapa wonge mengo saka dzikir marang Ingsun (pepengeting Al Qur’an), wong iku bakal oleh pangupa jiwa kang rupek, lan wong iku bakal Ingsun giring ing dina kiyamat kahanane wuta.” (QS. Thaha : 124)

                Agami Islam ingkang kita nut menika nggadhahi sifat rahmatan lil ‘alamin. Saking menika Allah SWT mboten badhe ngebot-boti gesangipun manungsa. Allah sampun ngukur kekiyatan titahipun ing dalem ngleksanakaken printah lan nebihi awisanipun. Kadosta pelaksanaan siyam Ramadhan, tumrap tiyang muslim ingkang sampun baligh lan sehat, piyambakipun dipun wajibaken siyam wiwit fajar shadiq dumugi suruping srengenge. Ananging menawi nembe nandhang gerah awrat, piyambakipun dipun parengaken buka lajeng nggantos ing dinten sanes. Tumrap tiyang sepuh sanget ingkang mboten kiyat siyam, piyambakipun dipun parengaken buka lajeng mbayar fidyah. Tiyang setri ingkang nembe ngandhut utawi nesepi lare, piyambakipun pikantuk keringanan buka lajeng wajib mbayar fidyah lan qadha’ ing dinten sanes. Kanthi mekaten syari’at agami cak-cakanipun luwes lan kondisional.

            Miturut Imam As-Syatibi, salah satunggaling fuqaha’ Andalusia/Spanyol, bilih syari’at agami menika nggadhahi tujuan njagi lan ngayomi 5 (gangsal) perkawis: Sepisan, hifdzud din. Inggih menika njagi jejeging agami lan pangibadahan dhateng Pangeran. Manungsa mujudaken titah ingkang paling begja menawi dipun bandhingaken makhluk sanesipun. Allah SWT nyiptakaken ing dalem bentuk, wujud, rupa ingkang paling endah lan sampurna. Minangka wujud syukur, Allah SWT printah dhateng kawulanipun supados purun nyembah lan patuh tumrap peraturan-peraturanipun. Allah paring pangandikan:

Artosipun: “Lan wong-wong iku ora den printah kejaba nyembah marang Allah kalawan murnekake ketaatane marang Allah ing dalem (ngleksanakake) agama kanthi jejeg.” (QS. Al Bayyinah: 5)

            Kaping kalih, hifdzun nafs. Inggih menika njagi keslametan jiwa lan raga manungsa saking tumindak awon ingkang ngancam kelangsungan gesangipun. Jiwa lan raga hakikatipun amanah saking Allah. Pramila kawulanipun kedah ngreksa kasarasanipun. Nalika nandhang gerah enggal-enggal dipun padosaken usada. Saking menika, Islam nglarang sedaya tumindak ingkang njalari risakipun jiwa lan raga kados pasa ngebleng, bunuh diri, paten pinaten lsp.

            Kaping tiga, hifdzul ‘aql. Inggih menika njagi fungsi akal. Akal mujudaken barang berharga ingkang mbentenaken antawisipun manungsa kaliyan makhluk sanesipun. Lelantaran akal manungsa saged mbekta gesang punika ing alam kemajengan. Kita dipun printah njagi kasarasan akal. Akal ingkang sehat saged mbentenaken tumindak ingkang manfaat lan madharat, sae lan awon, jejeg lan menceng lsp. Pramila Islam nglarang sedaya tumindak ingkang njalari risakipun fungsi akal kadosta minuman keras, narkoba, lan sedaya ingkang memabukkan.

            Kaping sekawan, hifdzul mal. Inggih menika njagi lan paring perlindungan tumrap harta benda utawi hak milik saben-saben tiyang gesang. Sedaya tiyang temtu nggadhahi cita-cita supados gesangipun ing alam donya menika bahagia lan sejahtera lahir batinipun. Pramila sedaya tiyang kedah ikhtiyar jumbuh kalayan profesi lan kemampuanipun. Sasampunipun kagungan kekayaan, piyambakipun kedah saged nanjakaken ing margi kesaenan murih pikantuk ridhanipun Allah lan berkah gesangipun. Saking menika Islam tansah nyegah pemindahan hak milik mawi cara-cara kang batil kadosta penipuan, ngrampok, nyolong lsp.

            Kaping gangsal, hifdzun nasl. Inggih menika njagi luhuring kaluwarga lan keturunan. Kados sampun sami priksa bilih Allah nyiptakaken manungsa wujudipun kalih jinis inggih menika jaler kalawan estri. Menawi sampun ngancik diwasa mboten mokal menawi tiyang jaler kepincut tiyang setri utawi kosok wangsulipun awit menika sampun dados kodratipun titah utawi sunnatullah. Allah lan Rasulipun ndhawuhaken enggal nikah tumrap sok sintena ingkang sampun manggihaken calon pasangan ingkang sampun siap dipun dadosaken sisihan gesang. Jalaran kanthi nikah, gesang langkung berkah, halal lan saged njagi luhuring gesang. Saking menika Islam tansah nglarang pergaulan bebas sebab saged ngrisak silsilah gesang manungsa lan nuwuhaken pinten-pinten penyakit.